Hoe Nederlandse Joden, Spanjestrijders, Engelandvaarders, spionnen en nazi’s in een Spaans concentratiekamp belandden – en het overleefden

Tijdens de Tweede Wereldoorlog probeerden duizenden Nederlanders via Spanje de Duitse bezetters te ontvluchten. Een deel van hen werd op last van dictator Franco gearresteerd en kwam in het concentratiekamp van Miranda de Ebro terecht. Daar verbleven al landgenoten die in de Spaanse Burgeroorlog tegen de fascistische troepen hadden gestreden. Samen met gevangenen uit heel Europa moesten zij zien te overleven in de overvolle barakken. Voedsel en hygiënische voorzieningen waren er nauwelijks, ziektes en wandluizen des te meer.Kamp Miranda vertelt het onbekende verhaal van deze Nederlanders, over hun verblijf in het kamp, maar ook over hun lange reis en wat hen na de vrijlating nog wachtte. Zoals de zonen Zomerplaag en Meljado, die na een helse nachtelijke tocht over de Pyreneeën alsnog werden opgepakt. Of Sake Visser, die vier jaar krijgsgevangene was nadat hij als Internationaal Brigadist honderden makkers op het slagveld had zien sneuvelen. En Louis van Coevorden, die in Kamp Miranda vastzat zonder te weten dat een groot deel van zijn familie in Auschwitz was vermoord; bijna twintig jaar later zou hij een belangrijke rol spelen bij de ontvoering van nazi-kopstuk Adolf Eichmann in Argentinië. Over nazi’s gesproken: wie was Askanius-Frederik Leienhorst ter Apel, de opvallende marine-officier die door weinig van zijn medegevangenen werd vertrouwd?

DIT NAJAAR IN THEATERS DOOR HET HELE LAND!

HET SPANJE VAN EDWIN WINKELS HET SPANJE VAN EDWIN WINKELS HET SPANJE VAN EDWIN

Na het succes van de vier try-outs vorig jaar (volle zalen, enthousiast publiek, fijne naborrel) mag ik door het hele land gaan trekken met mijn verhalen, muziek en foto’s van en uit Spanje. De voorverkoop is inmiddels begonnen.

Spanje is een land waarin hypermoderne treinen met 300 kilometer per uur door een woestijn vliegen en stokoude boemeltjes een uur over 30 kilometer bergen en valleien doen. Een land waar de winkels tussen 2 en 5 gesloten zijn omdat er gegeten en gerust moet worden en waar om acht uur ’s avonds iedereen op straat is. Een land waar populaire TV-programma’s drie uur duren en pas ver na middernacht eindigen, en dus de winkels de volgende ochtend pas om tien uur weer opengaan. Spain is different was de succesvolle slogan waarmee het land ooit toeristen begon te lokken.

Schrijver, journalist en correspondent Edwin Winkels woont en werkt er nu 35 jaar en is misschien wel de Nederlander die het beste weet hóe anders Spanje is dan Nederland. Hoog tijd om zijn kennis, persoonlijke ervaringen, bijzondere ontmoetingen en vermakelijke anekdotes te delen tijdens een bijzondere theateravond. Een beetje op zijn Spaans: informeel en improviserend, alsof we aan de toog van een tapasbar een beetje staan te kletsen.

Mooie verhalen over beroemde inwoners, gekke gebeurtenissen, trieste en vrolijke ontmoetingen, overheerlijke gerechten. Over dictator Franco en Johan Cruijff, over Barcelona en De Put van de Monniken, over paella en hagelslag, over Picasso en Iniesta (hoewel, de laatste misschien beter van niet), over spaghettiwesterns en scheldwoorden.

Edwin neemt het publiek anderhalf uur mee op een fascinerende reis door alle uithoeken van Spanje, soms met de vaart van een hogesnelheidstrein, dan weer met de lome traagheid van een boemeltje. In maart 2024 voerde hij met succes vier keer een try-out op; de zalen zaten vol (een zelfs uitverkocht) en het publiek reageerde na afloop enthousiast. Edwin kan nu geboekt worden voor 2025 en 2026.

TAPAS, VERHALEN EN RECEPTEN

Janneke Vreugdenhil en Edwin Winkels zaten aan de glimmende houten bar van Jai-Ca, een van de oudste kroegen van de voormalige visserswijk Barceloneta, dronken vino tinto en aten gefrituurde ansjovisgraatjes toen ze halsoverkop verliefd op elkaar werden. Jaren later en vele, vele Spaanse barretjes verder, behoren die graatjes nog steeds tot hun favoriete tapas – al kan dat natuurlijk ook met de magie van die eerste avond te maken hebben.

Voor dit boek verzamelden Janneke en Edwin de recepten van veertig van de populairste en lekkerste tapas en raciones die ze kregen voorgeschoteld op hun reizen door door alle uithoeken va Spanje. Omdat aan veel barretjes, straten, pleinen, dorpen, steden of streken mooie verhalen kleven, delen zij deze ook met ons. Vaak gaan ze over eten en drinken, maar zeker ook over het land en zijn mensen.

(vanaf 5 oktober 2023 te koop)

Xiringuito (roman)

Barcelona, 1991. De stad maakt zich op voor de Olympische Spelen. Een gebeurtenis die de metropool voorgoed zal veranderen en op de toeristische wereldkaart zal zetten. Maar de inwoners weten dat nog niet terwijl zij zuchten onder de grondige renovatie. Tot de slachtoffers van de modernisering behoren de xiringuito’s van Barceloneta. De populaire eettentjes aan het strand van de oude visserswijk worden opgeofferd voor een nieuwe boulevard. Zo ook restaurant Cal Pepe, waar de dreiging van de sloophamers tot grote spanningen leidt binnen het gezin van eigenaren Pepe en Montse.

Xiringuito is een zeldzaam onderhoudende familieroman tegen de achtergrond van een stad die onherkenbaar zal lijken voor de mensen die haar pas na 1992 hebben ontdekt. Edwin Winkels, die in 1988 naar Barcelona emigreerde, is in zijn vijfde roman op het toppunt van zijn kunnen, op een kruispunt waar alle paden die hij bewandelde samenvloeien.